Το απίστευτο αλαλούμ και την ασυνεννοησία μεταξύ των φυλάκων και της εταιρείας που ήταν αρμόδια για την επίβλεψη του χώρου της Εθνικής Πινακοθήκης αποκαλύπτει η δικογραφία, στοιχεία της οποίας παρουσιάζει αποκλειστικά η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ».
Του ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
- Η «Μ» αποκαλύπτει τις καταθέσεις που αναδεικνύουν την ασυνεννοησία μεταξύ φυλάκων και εταιρείας φύλαξης, ενώ οι συναγερμοί της Πινακοθήκης ηχούσαν δαιμονισμένα!
- Τι λένε οι συλλέκτες Στέλιος Γκαρίπης και Νίκος Σταθούλης για τις ευθύνες της Διεύθυνσης
Είναι χαρακτηριστικό ότι το σύστημα συναγερμού ήχησε εκατοντάδες φορές από τις 19.50 της 8ης Ιανουαρίου 2012 μέχρι και τις 4.57 τα ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου, λίγα λεπτά πριν αποκαλυφθεί η «κλοπή του αιώνα». Ουδείς όμως από τους φύλακες έλεγξε τον εξωτερικό χώρο, γιατί όπως υποστήριξαν «δεν συνηθίζεται κάτι τέτοιο!».
Ο νυχτερινός φύλακας μάλιστα είπε ότι σπάνια βγαίνει έξω, μόνο όταν δεν κάνει κρύο για να καπνίσει! Ο πρώτος φύλακας ∆.Π. ανέφερε στην κατάθεσή του ότι στις 15.45 περίπου της 8ης Ιανουαρίου 2012 ενεργοποίησε όλους τους συναγερμούς πλην του χώρου των Flocafe, τον οποίο έβαλε σε λειτουργία περί τις 17.10, καθώς μόλις είχε κλείσει. «Περί τις 8 το βράδυ και ενώ καθόμουν στο θυρωρείο του κτιρίου άκουσα να χτυπάνε οι συναγερμοί. Αμέσως σηκώθηκα και πήγα στο σύστημα ελέγχων συναγερμών για έλεγχο.
Εκεί είδα ότι χτυπούσαν οι συναγερμοί στον μεσαίο όροφο του παλαιού κτιρίου, στην ξύλινη αίθουσα (υπόγειο) του παλαιού κτιρίου, καθώς και στον χώρο των Flocafe ο οποίος βρίσκεται πλησίον της ξύλινης αίθουσας» ανέφερε ο φύλακας, ο οποίος είπε ότι έκλεισε τους συναγερμούς και έριξε μια ματιά στις κάμερες, όπου δεν παρατήρησε κάτι παράξενο. Όπως είπε, ειδοποίησε την εταιρεία φύλαξης και τους είπε «άκυρο» για τους συναγερμούς του χώρου και επισήμανε μάλιστα ότι από τον έλεγχο που έκανε δεν διαπίστωσε κάτι παράξενο.
Οι πόρτες ήταν κλειστές και όλα έδειχναν εντάξει.
Όπως αναφέρει ο φύλακας, ο έλεγχος που διενήργησε αφορούσε στους εσωτερικούς χώρους του κτιρίου και όχι τους εξωτερικούς, «καθώς κάτι τέτοιο δεν συνηθίζεται!». Στην κατάθεσή του ο υπάλληλος είπε ότι από την εταιρεία security τον ενημέρωσαν πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τον συναγερμό στον πίνακα με τους ασύρματους συναγερμούς των πινάκων του πρώτου ορόφου. Εκείνος ενημέρωσε για το συμβάν δύο άτομα, ο ένας εκ των οποίων θα επιλαμβανόταν του θέματος. Στη συνέχεια ανέφερε το τι συνέβη στον νυχτερινό φύλακα ∆.Κ. Λίγο πριν αποχωρήσει, στις 21.15 ήχησε ο συναγερμός του μεσοπατώματος στο παλιό κτίριο. Ο έλεγχος που έκανε ήταν μέσω των καμερών και δεν διαπίστωσε τίποτα.
Νυχτερινός
Στην κατάθεση του ο υπάλληλος της νυχτερινής βάρδιας είπε πως εργάζεται ως προσωπικό ασφαλείας στην Εθνική Πινακοθήκη 24 χρόνια, πάντα στη νυχτερινή βάρδια (22.00 – 06.00). Κανονικά πρέπει να υπάρχουν δύο φύλακες τη νύχτα, αλλά εργάζεται μόνο ένας καθώς ο δεύτερος παίρνει ρεπό. Στην απογευματινή βάρδια υπάρχει επίσης ένας υπάλληλος φύλαξης και στην πρωινή 10-12 άτομα. Οι πρωινοί φύλακες κυκλοφορούν σε όλους τους χώρους, ενώ ο απογευματινός και ο βραδινός κάθονται στο θυρωρείο που βρίσκεται επί της οδού Μιχαλακοπούλου. Στη συμπληρωματική του κατάθεση ο ίδιος φύλακας είπε πως όταν χτυπάει ο συναγερμός βλέπουν τη ζώνη που αντιστοιχεί και αφού τον απενεργοποιήσουν, τσεκάρουν τον συγκεκριμένο χώρο. Στη συνέχεια καλούν την εταιρεία φύλαξης για να αναφέρουν ότι όλα έχουν καλώς. «Το συγκεκριμένο βράδυ της διάρρηξης χτυπούσαν κάποιες συγκεκριμένες ζώνες που αντιστοιχούν στο μεσοπάτωμα, εκεί δηλαδή απ’ όπου μπήκε ο δράστης και στο καφέ» πρόσθεσε. «Οι ζώνες του πατώματος αντιστοιχούν και στον χώρο μεταξύ της γυψοσανίδας και της τζαμαρίας, όμως σπάνια ελέγχουμε τους χώρους της Πινακοθήκης εξωτερικά και ως εκ τούτου δεν πήγα στον χώρο έξω από το μπαλκόνι να κοιτάξω (!). Σπάνια θα βγω έξω όταν δεν κάνει κρύο και θέλω να καπνίσω» πρόσθεσε.
Εταιρεία
Στις καταθέσεις τους οι υπάλληλοι στο κέντρο ελέγχου σημάτων της εταιρείας φύλαξης μίλησαν για τη συνεννόηση που είχαν με τον φύλακα της Πινακοθήκης. Ο Σ.Σ. που εργαζόταν τρία χρόνια στο συγκεκριμένο πόστο είπε ότι στις εταιρείες και στις οικίες η διαδικασία σε περίπτωση ενεργοποίησης συναγερμού είναι πρώτα να ειδοποιούν τον χώρο που ενεργοποιήθηκε ο συναγερμός και να ρωτούν αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα και αν χρειάζεται να ειδοποιήσουν την Αστυνομία. «Στην περίπτωση της Πινακοθήκης αν ηχήσει συναγερμός ένεκα του ότι υπάρχει φύλακας, αφού ελέγξει αυτός τους χώρους, μας τηλεφωνεί και μας δίνει έναν κωδικό ασφαλείας. Αν υπάρχει οποιαδήποτε άλλο πρόβλημα, το αναφέρει. Στην περίπτωση που καθυστερήσει να μας ενημερώσει του τηλεφωνούμε εμείς».
Όπως είπε, στις 8 Ιανουαρίου 2012 εργαζόταν μεταξύ 15.00 – 23.30 με δύο ακόμα συναδέλφους του. Όπως περιέγραψε ο υπάλληλος, είχε πολλές επικοινωνίες με τον φύλακα, καθώς ηχούσαν οι συναγερμοί σε διάφορες ζώνες. Ο υπεύθυνος φύλαξης της Εθνικής Πινακοθήκης του έλεγε ότι όλα ήταν εντάξει και να μην ειδοποιήσει την Αστυνομία. «Τελευταία επικοινωνία που είχα εγώ με τον φύλακα ήταν στις 22.08 για τον συναγερμό που είχε ενεργοποιηθεί στις 22.04 (…). Για μία ακόμα φορά ο φύλακας μου είπε ότι όλα βαίνουν καλώς. Λόγω του ότι τα σήματα ήταν πολλά, ενημερώσαμε τον φύλακα να μιλήσει με τον υπεύθυνο της Πινακοθήκης, να του αναφέρει το γεγονός και κατόπιν να επικοινωνήσουν με την εγκαταστάτρια εταιρεία του συναγερμού τόσο για να δουν τι ακριβώς συνέβαινε, καθώς και για την αποκατάσταση της βλάβης» ανέφερε.
Κέντρο ελέγχου
Στις αλλεπάλληλες ενεργοποιήσεις των συναγερμών αναφέρθηκε στην κατάθεσή του και ο υπάλληλος ασφαλείας που εργαζόταν ως χειριστής υπολογιστών στο κέντρο ελέγχου σημάτων από τις 14.00 μέχρι τις 22.00 το βράδυ πριν από την κινηματογραφική κλοπή. Όπως είπε, «από τις 19.50 ώρα μέχρι την 21.24 χτυπάνε διάφορες ζώνες του συναγερμού, ο φύλακας απενεργοποιεί και οπλίζει εκ νέου τον συναγερμό και κάθε φορά τους καλούσε στο τηλέφωνο και έλεγε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και δεν χρειάζεται Αστυνομία. Όλες τις φορές που μίλησα με τους φύλακες, δεν μου ζήτησαν ούτε τεχνικό ούτε Αστυνομία, και ως εκ τούτου κι εγώ δεν είχα τηλεφωνήσει ούτε στην εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τους συναγερμούς αλλά ούτε και στην Αστυνομία!».
Ο χειριστής υπολογιστών στο κέντρο ελέγχου σημάτων της νυχτερινής βάρδιας (22.00 – 06.00) είπε ότι είχαν ενημερωθεί από την απογευματινή βάρδια πως ο συναγερμός της Εθνικής Πινακοθήκης έδινε συχνά σήματα, αλλά ότι ήταν σε επικοινωνία με τον φύλακα και δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα.
«Καθ’ όλη τη βάρδιά μου οι ζώνες χτυπούσαν συνεχώς και ο φύλακας απενεργοποιούσε και ξαναόπλιζε το σύστημα. Κάθε φορά κάποιος από εμάς μιλούσε με τον φύλακα και αυτός τον διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα».
Συντηρητής
Στην κατάθεση του ο υπεύθυνος συντήρησης των συναγερμών είπε ότι η εταιρεία εγκατέστησε πριν από 23 χρόνια το σύστημα ασφαλείας στην Εθνική Πινακοθήκη. Στους εσωτερικούς χώρους της Πινακοθήκης υπάρχουν μεταξύ άλλων ενεργητικές υπέρυθρες δέσμες, οι οποίες όταν κάποιος περάσει από αυτές δίνουν σήμα στον συναγερμό. Όταν λοιπόν κάποιος «κόψει» αυτές τις δέσμες, υπάρχει ηχητικός συναγερμός εσωτερικά και εξωτερικά της Πινακοθήκης και ταυτόχρονα δίνεται κάποιο σήμα στο κέντρο λήψεως σημάτων της εταιρείας φύλαξης.
Στις 22.00 περίπου της Κυριακής 8 Ιανουαρίου 2012, ο φύλακας της Εθνικής Πινακοθήκης κάλεσε τον τεχνικό επιφυλακής της εταιρείας προκειμένου να τον ενημερώσει για κάποιες δυσλειτουργίες του συστήματος. «Κρίθηκε ότι δεν πρέπει να πάει κάποιος από εμάς στο σημείο, γιατί ο φύλακας δεν έβλεπε κάποια σημάδια διάρρηξης». Το πρωί της ∆ευτέρας η εταιρεία ενημερώθηκε για τη διάρρηξη και την κλοπή των πινάκων. Όπως είπε στην κατάθεση του ο συντηρητής, «άγνωστοι δράστες είχαν κόψει καλώδια στο μεσοπάτωμα μεταξύ ξύλινης και μαρμάρινης αίθουσας, που έλεγχαν τις περιμετρικές ζώνες, δέσμες και ραντάρ και τα οποία βρίσκονταν ανάμεσα στις μπαλκονόπορτες και στη γυψοσανίδα την οποία έθραυσαν οι δράστες προκειμένου να εισέλθουν στο εσωτερικό της Πινακοθήκης». Και ο συντηρητής περιγράφει πως για ώρες ο συναγερμός έδινε σήματα και οι φύλακες αφού -προφανώς ελέγχαν- τον «όπλιζαν» ξανά, το σύστημα και λειτουργούσε κανονικά. «Στις 03.00 της 9ης Ιανουαρίου 2012 χτυπάει η ζώνη 60 και φαίνεται πως ο φύλακας ακολουθεί και πάλι την ίδια διαδικασία, την απομονώνει και οπλίζει το σύστημα στις 03.01.
Στις 04.39 αρχίζει και χτυπάει καινούργια ζώνη, η 18, η οποία είναι στο εσωτερικό του χώρου της Πινακοθήκης (…) και στις 04.41 οπλίζει εκ νέου το σύστημα και αμέσως του χτυπάει η ζώνη 10, επίσης για πρώτη φορά, η οποία επίσης ανήκει στη μαρμάρινη αίθουσα. Στις 04.51 ο φύλακας φαίνεται έχει μιλήσει ήδη με την εταιρεία φύλαξης και ζητάει Αστυνομία, την οποία ενημερώνει. Από τον έλεγχο των σημάτων προκύπτει ότι οι δράστες επενέργησαν στο σύστημα συναγερμού στις 22.08 της 8/1/2012, ενώ έχουν ήδη μπει μέσα από την τζαμαρία. Στον ισόγειο χώρο της Πινακοθήκης έχουν μπει στις 04.39» κατέληξε.
Η κατάθεση της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα
Στην κατάθεσή της η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα είπε ότι τα έργα εκτίθεντο στο πλαίσιο έκθεσης με τίτλο «Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης». Έκθεση που θα διαρκούσε μέχρι τις 8/1/2012 (παραμονή της κλοπής). Στη συνέχεια τα έργα θα μεταφέρονταν στην αποθήκη τους. Αφού έκανε περιγραφή των κλαπέντων έργων, κατέληξε λέγοντας ότι «τα αφαιρεθέντα έργα δεν έχουν εκτιμηθεί και δεν είναι ασφαλισμένα».
«Βαρύτατες οι ευθύνες»
Ο δικηγόρος, συλλέκτης και εκτιμητής έργων τέχνης Στέλιος Γκαρίπης μιλώντας στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ανέφερε ότι το σχέδιο του Μονκάλβο όχι μόνο δεν έχει καταστραφεί, όπως ισχυρίζεται ο δράστης, αλλά έγινε προσπάθεια να πωληθεί σε δημοπρασία έργων τέχνης πριν από δύο χρόνια στη Φλωρεντία. Το έργο αποσύρθηκε καθώς υπήρξαν καταγγελίες ότι επρόκειτο για τον κλεμμένο Μονκάλβο. Όπως είπε ο κ. Γκαρίπης, ο οίκος δημοπρασιών έχει τα στοιχεία αυτού που έδωσε το σχέδιο. «Να κινητοποιηθεί η Εθνική Πινακοθήκη, το υπουργείο Πολιτισμού και η ΕΛ.ΑΣ. ώστε να διαπιστωθεί αν υπήρξε συνεργός του 49χρονου ή αν ήταν ο ίδιος που προσπάθησε να πουλήσει το έργο» τόνισε.
Για τεράστιες ευθύνες της Εθνικής Πινακοθήκης και της διευθύντριάς της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα έκανε λόγο ο γνωστός συλλέκτης έργων τέχνης Νίκος Σταθούλης. Τόνισε ότι αν είχε δράσει πιο γρήγορα θα είχαν φτάσει πολύ πιο γρήγορα στα ίχνη του δράστη και πιθανών συνεργών του. «Είμαστε μια χώρα-τσίρκο. Εκτέθηκαν θησαυροί που εκοιμούντο για 50-60 χρόνια και δεν είχαμε σωστά συστήματα ασφαλείας. Η επιμελήτρια της έκθεσης Μαριλένα Κασιμάτη εκτιμά ότι σύμφωνα με έρευνες που έκανε Ιταλίδα ερευνήτρια, κατά 99,9% ήταν το ίδιο έργο. Και αντί η Εθνική Πινακοθήκη να στείλει την επιμελήτρια στη Φλωρεντία να δει το έργο, ενημέρωσε το ΥΠΠΟ, αυτό με τη σειρά του την Εισαγγελία Αθηνών και στη συνέχεια ενημερώθηκε η INTERPOL. Μυστηριωδώς το έργο αποσύρθηκε.
Είχαμε τα ίχνη του κλέφτη εδώ και δύο χρόνια και δεν έγινε τίποτα. Δεν έγινε παράβαση καθήκοντος από μέρους της κυρίας Λαμπράκη-Πλάκα;» αναρωτήθηκε ο κ. Σταθούλης.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
