Πάρτι κακοδιαχείρισης αλλά και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος για 40 ΜΚΟ, οι περισσότερες εκ των οποίων ασχολούνται με θέματα μεταναστών και προσφύγων, προέκυψε από το σαφάρι ελέγχων που πραγματοποίησε η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΥΣΟΥΛΟΥ
Πάρτι υπεξαιρέσεων και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος προέκυψε από τις έρευνες Βουρλιώτη. Δεσμεύσεις και εισαγγελικές έρευνες
Ήδη δεσμεύτηκαν λογαριασμοί, ενώ τα σχετικά πορίσματα εστάλησαν στις εισαγγελικές Αρχές για περαιτέρω έρευνα. Την ίδια στιγμή, έκθεση της Αρχής καταγράφει τους 7+1 τρόπους με τους οποίους οι επικεφαλής διαφόρων ΜΚΟ καταφέρνουν να πλουτίζουν, εκμεταλλευόμενοι το τρωτό σύστημα, τους ανεπαρκείς ελέγχους αλλά και το θολό νομοθετικό πλαίσιο. Όπως επεσήμανε στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ανώτερο στέλεχος της Ανεξάρτητης Αρχής, πίσω από το προσωπείο αρκετών ΜΚΟ διακυβεύονται πολλά και παίζονται σκληρά παιχνίδια. Παιχνίδια διαφθοράς και μαύρου χρήματος, ενδεδυμένα με έναν λευκό μανδύα φιλανθρωπίας, αλληλεγγύης και οικολογικής ευαισθησίας.
Μεθοδολογία
Στην έκθεση παρουσιάζονται συνολικά οκτώ μεθοδολογίες, με το κοινό χαρακτηριστικό όλων να είναι η χρήση του χρηματοπιστωτικού τομέα για τη μεταφορά των κεφαλαίων που αποκτήθηκαν από την εγκληματική δραστηριότητα:
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι (ή συγγενείς αυτών) της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ (ΑΜΚΕ-Α), χρησιμοποιούν άλλη ΑΜΚΕ (ΑΜΚΕ-Β) για να αντλήσουν κεφάλαια από την πρώτη και να αποκομίσουν κέρδος. Ως διαχειριστές συνάπτουν σύμβαση παροχής υπηρεσιών μεταξύ των δύο. Ύστερα τίθενται εργαζόμενοι της ΑΜΚΕ-Β και αντλούν μέσω μισθών τα κεφάλαια της σύμβασης. Η ΑΜΚΕ-Β δεν έχει καμία άλλη τραπεζική δραστηριότητα, πέραν της καταβολής των μισθών και της πίστωσης των κεφαλαίων από τη σύμβαση, και ουσιαστικά πρόκειται για μια ΑΜΚΕ «όχημα» μεταφοράς (μέσω των λογαριασμών της) των κεφαλαίων από την εγκληματική δραστηριότητα.
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι (ή συγγενείς αυτών) της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, χρησιμοποιούν offshore εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για άντληση κεφαλαίων από την υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ. Οι δράστες είναι και διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι στην offshore εταιρεία. Ως συγγενείς των πραγματικών δικαιούχων ή/και διαχειριστών της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ οργανώνονται μαζί τους και συνάπτουν σύμβαση με την offshore εταιρεία. Κατόπιν, ως δικαιούχοι της offshore εισπράττουν τα εμβάσματα ως κέρδος από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Σε αυτή την περίπτωση η offshore εταιρεία και ειδικότερα οι λογαριασμοί της αποτελούν το «όχημα» μέσω του οποίου αντλούνται και νομιμοποιούνται τα προερχόμενα από την εγκληματική δραστηριότητα κεφάλαια.
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι (ή συγγενείς αυτών) της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, χρησιμοποιούν τα έσοδα της εν λόγω εταιρείας για την αγορά ακινήτων. Μέσω των λογαριασμών της ΑΜΚΕ πληρώνουν φόρους μεταβίβασης ακινήτων, τα οποία ακίνητα, όμως, περνούν στην ιδιοκτησία των δραστών και όχι της ΑΜΚΕ.
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, προσλαμβάνουν ως υπαλλήλους άτομα της απολύτου εμπιστοσύνης και ελέγχου τους στην υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, και οι τελευταίοι τους στέλνουν με εμβάσματα στους προσωπικούς τους λογαριασμούς (ή σε λογαριασμούς στενών συγγενών τους) μέρος των κεφαλαίων που προέκυψαν από καταβολές μισθών από την ΑΜΚΕ.
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι (ή συγγενείς αυτών) της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, χρησιμοποιούν τα ακίνητά της ως κατοικίες τους και ξοδεύουν τα έσοδά της για προσωπικές τους ανάγκες.
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι (ή συγγενείς αυτών) της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, συνάπτουν απευθείας συμβάσεις με τις ατομικές τους επιχειρήσεις παροχής συμβουλών με αυτές. Απώτερος στόχος είναι η αποκόμιση κέρδους από εταιρείες που έχουν συσταθεί για μη κερδοσκοπικούς λόγους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μεταφέρουν απευθείας στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς κεφάλαια της ΑΜΚΕ που προορίζονταν για την άσκηση της δραστηριότητάς της, ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες που της παρέχουν, δεδομένου ότι οι εν λόγω συμβουλευτικές εταιρείες δεν έχουν καμία άλλη δραστηριότητα.
- Σε παραλλαγή της προηγούμενης μεθοδολογίας, οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, μεταφέρουν απευθείας στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς (ή σε λογαριασμούς στενών συγγενών τους) κεφάλαια της ΑΜΚΕ που προορίζονταν για την άσκηση της δραστηριότητάς της, χωρίς να έχουν συνάψει κάποιου είδους σύμβαση με την ΑΜΚΕ και να αιτιολογούν τη μεταφορά αυτών.
- Οι δράστες, ως διαχειριστές ή/και πραγματικοί δικαιούχοι (ή συγγενείς αυτών) της υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ, θέτουν εαυτούς συνδικαιούχους σε λογαριασμούς τρίτων προσώπων τα οποία αποτελούν δωρητές/χορηγούς/τρόφιμους/ευεργετούμενους της εκάστοτε υπό εκμετάλλευση ΑΜΚΕ. Μετά αποκτούν τον έλεγχο των λογαριασμών αυτών και μεταφέρουν σε άλλους ατομικούς λογαριασμούς ή αναλαμβάνουν σε μετρητά χρηματικά ποσά προς ίδιον όφελος.
Αδυναμίες του συστήματος
Στην ίδια έκθεση, όμως, καταγράφονται όλες οι χρόνιες αδυναμίες του συστήματος, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένοι, συγκεκριμένοι, να πλουτίζουν. Όπως αναφέρεται, η ύπαρξη διαφορετικών μητρώων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ανά υπουργείο και η μη δημοσίευση αυτού σε ορισμένες των περιπτώσεων δημιουργεί ένα δαιδαλώδες σύστημα που δυσχεραίνει τον έλεγχο και την εποπτεία των δραστηριοτήτων τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα υφιστάμενα μητρώα δεν περιλαμβάνουν τις ίδιες ασφαλιστικές δικλείδες και όρους ως προϋποθέσεις εγγραφής και λειτουργίας μιας ΑΜΚΕ, ενώ η εγγραφή μιας ΜΚΟ σε κάποιο εκ των υφισταμένων μητρώων επαρκεί πολλές φορές για την κατηγοριοποίησή της ως χαμηλού ρίσκου για τις ελεγκτικές αρχές και μηχανισμούς, παρά τη μεταγενέστερα ύποπτη συναλλακτική και μη δραστηριότητά της.
Επιπλέον, η Αρχή για το Ξέπλυμα χαρακτηρίζει ως εξαιρετικά δυσλειτουργικά συγκεκριμένα γεγονότα, όπως:
- Ότι μπορεί μια ΑΜΚΕ να πραγματοποιεί πληρωμές σε μετρητά και να διατηρεί μετρητά στις υποδομές της.
- Ότι μπορεί ο διαχειριστής και πραγματικός δικαιούχος της ΑΜΚΕ να συνάπτει σύμβαση παροχής υπηρεσιών έναντι αμοιβής με την ΑΜΚΕ, με την έγκριση του ΔΣ αυτής και με σχετική αναφορά στο καταστατικό της.
- Ότι μια ΑΜΚΕ, χωρίς ουσιαστική δραστηριότητα και χωρίς να επιτελεί κάποιο έργο, δύναται να υφίσταται για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. άνω των τριών ετών).
- Ότι δύναται να ορισθούν ως πραγματικοί δικαιούχοι σε μια ΑΜΚΕ πρόσωπα με ασύμβατο επαγγελματικό/οικονομικό ή κοινωνικό προφίλ (π.χ. υπέργηρα ή αποβιώσαντα άτομα κ.ά.), λειτουργώντας ως «μπροστινοί» και επιτρέποντας έτσι στους αφανείς δικαιούχους και πραγματικά ωφελούμενους από την ΑΜΚΕ να δρουν και με άλλους ρόλους ασυμβίβαστους με αυτούς του πραγματικού δικαιούχου αυτής, προκειμένου να καρπώνονται οικονομικά οφέλη.
- Ότι η τέλεση του αδικήματος της απιστίας (σε βαθμό πλημμελήματος) και της υπεξαίρεσης (ακόμη και σε βαθμό κακουργήματος) σε βάρος μιας ΑΜΚΕ από πρόσωπα που συνδέονται με αυτήν διώκεται, κατόπιν έγκλησης την οποία νομιμοποιείται να υποβάλει το ίδιο πρόσωπο που ενδεχομένως είναι και δράστης (νόμιμος εκπρόσωπος, διαχειριστής, πραγματικός δικαιούχος κ.λπ.) και όχι αυτεπάγγελτα. ΜΚΟ
