Πληθώρα νέων δεδομένων εισέφερε στη σημερινή δίκη για το σκάνδαλο των υποκλοπών ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου. Στην σχεδόν πεντάωρη κατάθεσή του ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, ο δημοσιογράφος άνοιξε σε μεγάλο βαθμό τη “βεντάλια” της υπόθεσης, εστιάζοντας στα οικοσυστήματα των εταιρειών που σχετίζονται με το εμπόριο των κατασκοπευτικών λογισμικών. «Μόνο στην Ελλάδα δικάζονται οι προμηθευτές του λογισμικού και όχι οι χρήστες», ανέφερε στο τέλος της κατάθεσής του προς την πλευρά των συνηγόρων υπεράσπισης, περιγράφοντας ακόμη μια ελληνική πρωτοτυπία.
Ρεπορτάζ: Στάθης Μπαλτάς
Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο, ο Τάσος Τέλλογλου ανέφερε ότι ο ίδιος και η συνάδελφός του Ελίζα Τριανταφύλλου, μέλη της ομάδας ερευνητικής δημοσιογραφίας του Inside Story, ήταν οι πρώτοι δημοσιογράφοι που ασχολήθηκαν με το παράνομο λογισμικό, καθώς διαπίστωσαν ασυνήθιστα υψηλή ελληνική παρουσία σε έκθεση της Meta.
«Τον Δεκέμβριο του 2021 η συνάδελφός μου Ελίζα Τριανταφύλλου μού έδωσε ένα υλικό από τη Meta. Ηταν εκθέσεις που αναφέρονταν σε συγκεκριμένο λογισμικό. Είχαν φτιαχτεί 310 1 domain names εκ των οποίων τα 42 είχαν κατάληξη .gr, νούμερο που αντιστοιχεί στο 12-13%. Είναι ένα μεγάλο ποσοστό για την Ελλάδα. Η έκθεση αυτή ήταν γνωστή δημόσια. Έπρεπε να γράψουν και άλλα ΜΜΕ, αλλά δεν έγραψαν. Στις αρχές Ιανουαρίου 2022 μου ζήτησε ραντεβού ο συνάδελφός μου Θανάσης Κουκάκης», εξιστόρησε ο Τέλλογλου.
Η εμπλοκή του Φέλιξ Μπίτζιου
Ο δημοσιογράφος εμφανίστηκε ιδιαίτερα καυστικός, κληθείς να σχολιάσει το προφίλ του Φέλιξ Μπίτζιου:
Μάρτυρας: Εχω συναντήσει προσωπικά τον Φέλιξ Μπίτζιο στην υπόθεση Λογοθέτη και Τράπεζας Πειραιώς για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Οι συναντήσεις μας ήταν από το 2017 έως το 2019. Η εντύπωσή μου ήταν ότι έμενε στην Ελλάδα.
Πρόεδρος: Πώς τον είχατε σκιαγραφήσει;
Μάρτυρας: Ηταν πολύ καλός στο να παρουσιάσει το άσπρο μαύρο. Και είχα πέσει στην παγίδα.
Στο στάδιο των ερωτήσεων από τους συνηγόρους, ο Τάσος Τέλλογλου εισέφερε μερικές επιπλεόν πληροφορίες.
Ζαχαρίας Κεσσές: Το γεγονός ότι ο Μπίτζιος μπήκε στην Intelexa με το 35% σας λέει κάτι;
Μάρτυρας: Μπορούσε να μπλοκάρει τις αποφάσεις
Ζ.Κ.: Με τι εταιρικό κεφάλαιο εισήλθε η Santinomo στην Intelexa;
Μάρτυρας: Μικρό κεφάλαιο
Z.K.: Όταν ο κύριος Μπίτζιος εισήλθε στην Intelexa με τη Santinomo γνώριζε ότι η πρώτη πουλάει κατασκοπευτικό λογισμικό;
Μάρτυρας: Ναι. Αφού υπήρχε το βίντεο (σ.σ. εννοεί το περίφημο βίντεο στο οποίο ο Ταλ Ντίλιαν διαφημίζει τις δυνατότητες του Predator προκειμένου να προσελκύσει πελάτες).
Ζ.Κ.: Γίνεται να μην γνώριζε η Intelexa ότι ο Μπίτζιος της είχε μεταβιβάσει το 35% του;
Μάρτυρας: Όχι
Στο σημείο αυτό ο Ζαχαρίας Κεσσές κατέθεσε στα πρακτικά έγγραφο μέσω του οποίου ο Μπίτζιος εμφανιζόταν ακόμα ως εκπρόσωπος της Santinomo, παρά το γεγονός ότι το μερίδιό του είχε θεωρητικά πωληθεί στην Intelexa. Συγκεκριμένα, το έγγραφο φέρεται να είναι από Γενική Συνέλευση της Intelexa, στην οποία ο Μπίτζιος μετείχε, σε ημερομηνία μεταγενέστερη από αυτή της υποτιθέμενης πώλησης τoυ 35%. «Καλά, ο Μπίτζιος μπορεί να μπερδεύτηκε και από συνήθεια να πήγε στη Γενική Συνέλευση. Από την Intelexa δεν είπαν μόλις τον είδαν ότι “καλά, αυτός μας την έχει πουλήσει;”», αναρωτήθηκε ο συνήγορος, προκαλώντας γέλια στο ακροατήριο.
«Από το 2011 οι εταιρείες στην Ελλάδα ήθελαν λογισμικό εισβολής»
Ο Τάσος Τέλλογλου έφερε στο φως στοιχεία για το παρασκήνιο της έλευσης του παράνομου λογισμικού στην Ελλάδα. «Ο Ταλ Ντίλιαν έκανε crowdfunding για να μαζέψει 500 εκατομμύρια μέσα από την επίδειξη του λογισμικού παρακολούθησης. Ξέρουμε ότι είχε πάρει προμήθεια από το Δημοκρατικό Συναγερμό. Η ανάδειξη του βίντεο του Ντίλιαν προκάλεσε θέμα στο κυβερνητικό στρατόπεδο της Κύπρου. Οι εταιρείες του Ντίλιαν χαρακτηρίζοντας ως “η ΚΥΠ του Αβέρωφ Νεοφύτου”. Εκείνος μου το αρνήθηκε όταν επικοινώνησα μαζί του», επεσήμανε ο δημοσιογράφος.
«Όταν προέκυψε η υποκλοπή δεδομένων από το αεροδρόμιο η παραμονή των συμφερόντων του οικοσυστήματος Ντίλιαν στην Κύπρο δεν μπορούσε να συνεχιστεί», συνέχισε ο δημοσιογράφος. Όσον αφορά την έρευνα του ίδιου και του Inside Story, ο Τάσος Τέλλογλου επεσήμανε ότι είχαν επιλέξει να εστιάσουν περισσότερο στη δημιουργία του λογισμικού. «Τότε μας ενδιέφερε περισσότερο το κομμάτι του “πάγκου”. Ποιος φτιάχνει το πράγμα παρά ποιος το εμπορεύεται. Τώρα σας λέω κάποια πράγματα κοιτάζοντας πίσω. Οι ελληνικές υπηρεσίες πάντα είχαν ενδιαφέρον για αυτά. Από το 2011 οι εταιρείες στην Ελλάδα ήθελαν λογισμικό εισβολής», ανέφερε.
Μάλιστα, ο Τέλλογλου εξήγησε ότι ένας επιπλέον ευνοϊκός παράγοντας για τη συμφωνία προμήθειας του Predator ήταν το γεγονός ότι το λογισμικό Pegasus είχε “καεί” μετά τη δολοφονία Κασόγκι. «Το 2019 το λογισμικό Pegasus είχε κάποια προβλήματα, κυρίως επειδή τον Κασόγκι τον είχαν κομματιάσει και τον είχαν πετάξει έξω από την Κωνσταντινούπολη σε μια βαλίτσα», ανέφερε περιπαικτικά.
Η συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση και η γνωριμία στο γραφείο του Πρωθυπουργού
«Οι επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με το οικοσύστημα Ντίλιαν προηγήθηκαν των επαφών με την NSO. Η τελευταία προσέγγισε την κυβέρνηση. Είχε πολλούς τρόπους να έρθει σε επαφές, καθώς ο αντιπρόσωπος της είχε προσβάσεις στον κυβερνητικό μηχανισμό. Έγινε συνάντηση στο τέλος του 2020. Ζητήθηκε να γίνει μια συμφωνία government to government, αλλά η ελληνική κυβέρνηση ήθελε τη συμμετοχή ιδιωτών», σημείωσε ο δημοσιογράφος.
Πρόεδρος: Γνωρίζετε πώς εγκαταστάθηκαν αυτές οι εταιρείες στην Ελλάδα;
Μάρτυρας: Ταυτόχρονα με την ίδρυση της Santinomo στην Ελλάδα που έπαιξε ρόλο για την εγκατάσταση της Intellexa στην Ελλάδα. Είχε πρόσβαση. Ο Μπίτζιος γνώριζε τον Λαβράνο από το 2018. Μέσω αυτού γνώρισε τον Γρηγόρη Δημητριάδη στο γραφείο του Πρωθυπουργού.
Η καθιέρωση του Predator
Μάλιστα, ο Τέλλογλου αποκάλυψε ότι το λογισμικό είχε χρησιμοποιηθεί στην ελληνοτουρκική κρίση το καλοκαίρι του 2020. Ο ίδιος αναφερόμενος στην κατηγορούμενη Σάρα Χάμου, σύζυγο του έτερου κατηγορούμενου Ταλ Ντίλιαν, εκτίμησε ότι ασχολείτο με τη δημιουργία των εταιρειών και όχι με το πρακτικό κομμάτι. «Κάποιος συγκροτεί τις εταιρείες. Εμφανιζόταν και υπέγραφε πράγματα. Το μισθωτήριο στο Ελληνικό το υπέγραφε η Χάμου. Δεν ξέρω πόσα γνώριζε. Ενα ανδρόγυνο τεκμαίρεται ότι τα λέει όλα ο ένας στον άλλο, αλλά δεν είναι πάντα έτσι».
Πρόεδρος: Γνωρίζετε πώς εγκαταστάθηκαν αυτές οι εταιρείες στην Ελλάδα;
Μάρτυρας: Ταυτόχρονα με την ίδρυση της Santinomo στην Ελλάδα που έπαιξε ρόλο για την εγκατάσταση της Intellexa στην Ελλάδα. Είχε πρόσβαση. Ο Μπίτζιος γνώριζε τον Λαβράνο από το 2018. Μέσω αυτού γνώρισε τον Γρηγόρη Δημητριάδη στο γραφείο του πρωθυπουργού.
Κατά τον μάρτυρα, το λογισμικό είχε χρησιμοποιηθεί πριν από το Νοέμβριο του 2020, καθώς «τον Αύγουστο του 2020 υπήρξε μια ελληνοτουρκική κρίση και χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα. Επίσης, υπάρχουν δύο λινκ που φτιάχτηκαν τον Ιούλιο του 2020». Ο ίδιος αναφερόμενος στην κατηγορούμενη Σάρα Χάμου, σύζυγο του έτερου κατηγορούμενου Ταλ Ντίλιαν, εκτίμησε ότι ασχολούνταν με τη δημιουργία των εταιρειών και όχι με το πρακτικό κομμάτι. «Κάποιος συγκροτεί τις εταιρείες. Εμφανιζόταν και υπέγραφε πράγματα. Το μισθωτήριο στο Ελληνικό το υπέγραφε η Χάμου. Δεν ξέρω πόσα γνώριζε. Ενα ανδρόγυνο τεκμαίρεται ότι τα λέει όλα ο ένας στον άλλο, αλλά δεν είναι πάντα έτσι».
Σχετικά με τον ρόλο του Σταύρου Κομνόπουλου στην υπόθεση, ο δημοσιογράφος απάντησε πως «έχει μεγάλη παράδοση στην αγορά συστημάτων από το Ισραήλ. Εχει καλές σχέσεις με την οικογένεια Νετανιάχου. Είναι μετρημένος. Πρέπει να τον πλησίασαν τέλη καλοκαιριού του 2019 και πρέπει να είχε μια εικόνα από τις δοκιμές που γίνονταν πριν το 2020. Ολες αυτές οι εταιρείες σου κάνουν demonstration. Λένε “θες να ακούσεις δύο λεπτά;” και σου βάζουν να ακούσεις κάποιον στο αεροδρόμιο του Αμστερνταμ».
Σύμφωνα με τον μάρτυρα «η επιλογή των στόχων ήταν ελληνική». Οπως εξήγησε, «η Intellexa είχε μια μαμά εταιρεία από πάνω. Μόνο στην Ελλάδα υπήρχε συμμετοχή δεύτερου μετόχου. Αυτό έβγαζε μάτι. Τι ήξερε η Santinomo που δεν ήξερε η Intellexa; Τίποτα, τις γνωριμίες ήθελε. Η Santinomo πουλούσε την πολιτική προστασία γιατί χωρίς αυτή δεν μπορείς να κάνεις αυτή τη δουλειά. Τα λεφτά η Intellexa τα έβγαζε από το εξωτερικό, όχι από την Ελλάδα».
Πρόεδρος: Πώς λειτούργησε; Υπήρχε συνδραστηριότητα;
Μάρτυρας: Η ΕΥΠ δεν είχε ιδέα για το σύστημα αυτό. Έπρεπε να γίνει troubleshooting, να εκπαιδευτεί, να ροταριστεί το αυτοκίνητο. Αυτό το έκανε η Intellexa. Μέχρι το 2021 η Intellexa οδηγεί.
Πρόεδρος: Πού έγιναν οι εκπαιδεύσεις; Στο ΚΕΤΥΑΚ;
Μάρτυρας: Αυτό δεν είναι ένα βαρύ σύστημα. Οι servers ήταν αρχικά στο Μαρούσι. Μετά θέλεις ένα τερματικό και δεν χρειάζεσαι σταθερό μέρος.
Πρόεδρος: Τι ρόλο είχε η Krikel;
Μάρτυρας: H Krikel πάντα αρνείτο ότι είχε διαδραματίσει κάποιο ρόλο. Ολοι γνώριζαν ότι ο Λαβράνος ήταν από πίσω αλλά ήταν δύσκολο αρχικά να αποδειχτεί. Δεν φαινόταν πουθενά. Ομως υπήρχαν ισχυρότατες ενδείξεις. Μια από αυτές ήταν ότι υπήρχαν μικρά ποσά που έφευγαν από την Krikel προς την Intelexa και το αντίστροφο.
Πρόεδρος: Η επιλογή των στόχων πώς γινόταν; Ποιος επέλεγε;
Μάρτυρας: Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι ήταν και του κύκλου ενδιαφερόντων των εταιρειών. Παράδειγμα, υπάρχουν δεκάδες σύντροφοι και ερωμένες οικονομικών και πολιτικών παραγόντων. Είναι πάγιο στην ΕΥΠ να παρακολουθούνται, οπότε είναι δύσκολο να γίνει η διάκριση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου συμφέροντος.
Πρόεδρος: Υπήρξε συμβατική σχέση; Κάποιο τίμημα;
Μάρτυρας: Είχαμε την πληροφορία ότι είχαν πληρωθεί 7 εκατομμύρια… υπάρχει η σύμβαση του αεροδρομίου της Καλαμάτας που θα μπορούσε να «κρυφτεί» εκεί το ποσό. Ηταν μια σύμβαση που την είχαμε κοιτάξει, και η κυβέρνηση το ήξερε. Μάλιστα τότε κλάπηκε η τσάντα μου στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης.
Πρόσωπα αυξημένου ενδιαφέροντος
Ο δημοσιογράφος κατέθεσε ότι ο κατηγορούμενος επιχειρηματίας Γιάννης Λαβράνος είχε προσωπικό ενδιαφέρον για τον Θανάση Κουκάκη. Παράλληλα, ανέφερε ότι υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς τη Φωτεινή Ιωάννου, υψηλόβαθμο στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς. Ο Τάσος Τέλλογλου επεσήμανε οτι εκείνη έλαβε τρία μηνύματα μολυσμένα με το Predator σε διάστημα 5 ημερών. Η… πρεμούρα για κατασκοπία της Φ. Ιωάννου είχε να κάνει, κατά το δημοσιογράφο, με το γεγονός ότι εκείνη χειριζόταν τα δάνεια της Χαλυβουργικής των Αγγελόπουλων.
Επιπλέον, ο Τάσος Τέλλογλου εξήγησε ότι εκείνος βρήκε τον Αιμίλιο Κοσμίδη, γνωστό ως «κρεοπώλη», παρά το γεγονός ότι η οικονομική αστυνομία αδυνατούσε να τον εντοπίσει. «Τον βρήκα στο Φάληρο σε μια πολυκατοικία που είχε ονόματα σε όλα τα κουδούνια εκτός από ένα. Σκέφτηκα ότι αυτό μάλλον θα ανήκει στον Κοσμίδη, οπότε το πάτησα και πράγματι κατέβηκε. And the rest is history», εξιστόρησε χαμογελώντας.
Υπενθυμίζεται ότι ο Αιμίλιος Κοσμίδης είναι το πρόσωπο που το φθινόπωρο του 2021 φέρεται να πλήρωσε για να σταλούν τα επιμολυσμένα μηνύματα με το λογισμικό παρακολούθησης Predator σε πολιτικούς όπως ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης.
Προεδρος: Η κάρτα Κοσμίδη πώς ενεργοποιήθηκε;
Μάρτυρας: Δεν μου απάντησε σε αυτό. Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της ιστορίας είναι ότι μου ανέφερε ότι ο ίδιος είχε μια παλιά ποινική υπόθεση που τον έχει κάνει ευάλωτο.
Ο «κρεοπώλης» αναμένεται να καταθέσει στην αυριανή δικάσιμο, η οποία διεξάγεται στις 9:00.
Δίκη υποκλοπών: Οι νέες καταθέσεις και η υψηλόβαθμη της ΕΥΠ που «δεν γνώριζε»
