Μαρίνος Σκανδάμης*
Από την έναρξη της πανδημίας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διακήρυξε ότι οι άνθρωποι που στερούνται την ελευθερία τους είναι πιο ευάλωτοι στον κορωνοϊό. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω του συνωστισμού, που λειτουργεί σαν παράγοντας εξάπλωσης των μολυσματικών ασθενειών, με αποτέλεσμα, αυτές να εκδηλώνονται πιο επιθετικά και πιο θανατηφόρα μέσα στους κλειστούς χώρους.
Συνεστήθησαν μάλιστα από διεθνείς φορείς υγείας και αρχές, συγκεκριμένα προληπτικά μέτρα όπως μαζικά τέστ, καθημερινές απολυμάνσεις και αποσυμφόρηση των φυλακών.
Στη χώρα μας, ο ΕΟΔΥ συνέστησε μέτρα αποστασιοποίησης στις φυλακές. Η σύσταση αυτή είναι κενό γράμμα και όποιος έδωσε τέτοια στοιχεία στον ΕΟΔΥ για να προτείνει την αποστασιοποίηση των κρατουμένων, μάλλον τον παραπλάνησε.
Και αυτό γιατί οι κρατούμενοι σήμερα ανέρχονται σε 11.468, ενώ οι θέσεις των καταστημάτων κράτησης ανέρχονται σε 10.175. Δεν μπορεί δηλαδή με κανένα τρόπο να υπάρξει αποστασιοποίηση σε έναν ασφυκτικά και ανελαστικά γεμάτο χώρο.
Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εμμένει λοιπόν ιδεοληπτικά να μην συζητά μέτρα αποσυμφόρησης. Προφανώς γιατί κάτι τέτοιο δεν ανταποκρίνεται στο αυταρχικό ρεπουμπλικανικό μοντέλο «Νόμος και Τάξη» που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση ως κυρίαρχη πολιτική της. Παρά μάλιστα, το ότι μέσα στο Νοέμβριο έχουν ανακοινωθεί δύο θάνατοι
κρατουμένων από κορωνοϊό στις φυλακές και επίσης, παρά το ότι σε τουλάχιστον από τις μισές φυλακές της χώρας έχουν υπάρξει κρούσματα, σε εργαζομένους και κρατουμένους.
Να επισημανθεί ιδιαιτέρως ότι ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προχώρησαν σε απολύσεις κρατουμένων με διαφόρους τρόπους (μικρά υπόλοιπα ποινών, εγκλήματα χαμηλής ή μέσης επικινδυνότητας, εναλλακτικές ποινές κ.λπ.), η χώρα μας έχει το θλιβερό προνόμιο να ανήκει στις μοναδικές δύο χώρες της Ευρώπης που ο πληθυσμός των κρατουμένων αυξήθηκε εν μέσω πανδημίας.
Ταυτόχρονα, η κυβερνητική αδιαφορία για τους κρατουμένους, αλλά και τους εργαζομένους, έχει λάβει και άλλα χαρακτηριστικά από την αρχή της εξάπλωσης της νόσου μέχρι σήμερα.
Για παράδειγμα, τους τελευταίους 9 μήνες, δεν υπήρξε καμία σοβαρή ενέργεια για να προσληφθούν μόνιμοι γιατροί και νοσηλευτές στα καταστήματα κράτησης ούτε έγιναν πολλαπλά rapid tests ή οποιαδήποτε ικανή προληπτική σταθερή δειγματοληψία ούτε βέβαια, υπήρξαν μαζικοί εμβολιασμοί για την εποχική γρίπη.
Δεν έχουν επίσης διαχωριστεί συστηματικά οι ασθενείς και οι ευπαθείς ομάδες κρατουμένων με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα από τους υπόλοιπους κρατούμενους.
Εξάλλου, το «Πρωτόκολλο ενεργειών πρόληψης και διαχείρισης πιθανών κρουσμάτων-ασθενών Κορωνοϊού στα Καταστήματα Κράτησης» που φέρεται πως εφαρμόζει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, δεν φαίνεται πως μπορεί να αποδώσει τα αναμενόμενα, λαμβανομένης υπόψη της ραγδαίας εξάπλωσης της νόσου σε πολλά καταστήματα κράτησης της χώρας.
Δεν πρέπει ακόμη να παραλείψουμε να επισημάνουμε ότι για το προσωπικό των φυλακών που έχει υποκείμενα νοσήματα, όπως δηλαδή για καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, ανοσοκατασταλτικούς, μεταμοσχευμένους, πνευμονοπαθείς και λοιπούς βαρέως νοσούντες υπαλλήλους, η Γενική Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής έχει ζητήσει από τους Διευθυντές των Καταστημάτων Κράτησης να προβαίνουν σε κατά κανόνα απόρριψη των
ειδικών αδειών απουσίας τους, ενάντια σε ό,τι ισχύει για τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα.
Είναι σοκαριστικό το να αρνείται το κράτος σε έναν λ.χ. καρκινοπαθή υπάλληλο να λάβει την ειδική άδεια, που όλοι οι άλλοι ασθενείς εργαζόμενοιλαμβάνουν απαρέγκλιτα και υποχρεωτικά. Φαίνεται δηλαδή πως για την κυβέρνηση και το Υπουργείο Προστασίας του
Πολίτη δεν μετράνε όλες οι ζωές το ίδιο.
Το αφήγημα λοιπόν, της επιτυχίας του λεγόμενου επιτελικού κράτους, έχει
ήδη -και εδώ- καταρρεύσει.
Ας ελπίσουμε ότι η κυβέρνηση, έστω και τώρα, θα αντιληφθεί τις εφιαλτικές συνέπειες της κατά συρροή πλημμελούς και ανάλγητης στάσης της και θα ενεργήσει υπηρετώντας το κράτος δικαίου και την ανθρώπινη αξία.
*Ο Μαρίνος Σκανδάμης είναι Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής και Τομεάρχης
Προστασίας του Πολίτη στο Κίνημα Αλλαγής. Έχει διατελέσει Γενικός Γραμματέας
Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
