Του Νίκου Νικολετάκη
Εμμένει ο ιατροδικαστής Σωτήρης Μπουζιάνης ότι η αιτία θανάτου της Τζωρτζίνας Δασκαλάκη στο νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού είναι η χρήση θανατηφόρας ποσότητας κεταμίνης. Όπως είπε χαρακτηριστικά “εμπιστεύεται το πόρισμα και τις μετρήσεις που έχει κάνει ο καθηγητής στο εργαστήριο Τοξικολογίας του ΑΠΘ Νικόλαος Ράικος.”
Κατά τη σημερινή επανεξέταση του ο ιατροδικαστής δέχτηκε έναν καταιγισμό ερωτήσεων από την έδρα, τους συνηγόρους υποστήριξης της κατηγορίας και τον συνήγορο υπεράσπισης. Ο ίδιος ζήτησε συγγνώμη για το ότι είπε πως “η νοσηλεύτρια κατέθεσε ψέμματα”.
Ο εκ των δικηγόρων υποστήριξης της κατηγορίας Δημήτρης Γεωργακόπουλος υπέβαλε αίτημα να γίνει κατ’ αντιπαράσταση εξέταση του ιατροδικαστή με γιατρούς και νοσηλευτές οι οποίοι ενεπλάκησαν στην προσπάθεια ανάνηψης της Τζωρτζίνας.
Ο κ. Γεωργακόπουλος έδωσε στο δικαστήριο μια φωτογραφία από συσκευή αναρρόφησης την οποία χρησιμοποιούσε η οικογένεια ακόμα και μια μέρα πριν τον θάνατο του παιδιού. Όπως είπε, την παραμονή της μοιραίας ανακοπής που υπέστη η Τζωρτζίνα είχε χρησιμοποιηθεί δύο φορές η συγκεκριμένη συσκευή. Στην ερώτηση αν θα μπορούσε το ήπιο οίδημα στον βλενογόνο του λάρυγγα να οφείλεται στο συγκεκριμένο μηχάνημα ο ίδιος είπε ότι δεν γνώριζε κάτι τέτοιο. “Αποφανθήκατε όμως αμέσως ότι το οίδημα προκλήθηκε κατά τη διασωλήνωση” τόνισε ο δικηγόρος υποστήριξης της κατηγορίας.
Όπως είπε ο κ. Γεωργακόπουλος στο δικαστήριο “ο ιατροδικαστής δεν ενδιαφέρθηκε να ρωτήσει τι είδους ιατρικές πράξεις έχουν γίνει στη Τζωρτζίνα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αυτό το “ήπιο οίδημα”, το οποίο θα μπορούσε να προκληθεί και από αυτή τη συσκευή.
Αλλά το βασικό είναι ότι τη μέρα πριν από το θάνατο ήτοι στις 28.1.22, μέσα στο νοσοκομείο έχει γίνει δύο φορές αναρρόφηση. Και αυτό καταγράφεται στο νοσηλευτικό δελτίο του παιδιού.
Ο δικηγόρος υποστήριξης της κατηγορίας θέλησε να αναδείξει ότι υπήρχαν (τουλάχιστον) δύο επιπλέον εξηγήσεις για το ήπιο οίδημα, αλλά ο κ. Μπουζιάνης έσπευσε να αποδώσει το οίδημα στη διασωλήνωση. Η μετακίνηση της ώρας θανάτου εξυπηρετεί την προσπάθεια της υπεράσπισης να αποδείξει ότι την κεταμίνη μόνο οι γιατροί θα μπορούσαν να την έχουν χορηγήσει.
Εντύπωση προκάλεσε στο δικαστήριο ότι ο συνήγορος υπεράσπισης “πεταγόταν” συνεχώς όταν ρωτούσαν τον ιατροδικαστή η έδρα και οι δικηγόροι του Μάνου Δασκαλάκη με αποτέλεσμα να δεχθεί παρατηρήσεις τόσο από την πρόεδρο η οποία του είπε ότι “δεν είναι συνήγορος υπεράσπισης του μάρτυρα” όσο και από την εισαγγελέα.
Η κατάθεση
Ο ιατροδικαστής αναφερόμενος στον χρόνο θανάτου στα νοσοκομεία είπε ότι οι γιατροί γράφουν αυτόν, όταν έχουν ολοκληρώσει όλες τις προσπάθειες ανάνηψης.
Κούγιας: Αυτά είναι απόψεις γιατρών οι οποίοι έχουν μηνυθεί. Όλες οι απόψεις αξιολογούνται. Δεν είναι θέσφατο. Οι γιατροί είπαν ότι είναι νεκρό. Αντίθετα ο κ. ιατροδικαστής είπε την αλήθεια. Έχουμε ζητήσει μετά το τέλος της διαδικασίας όλα τα πρακτικά να μεταφερθούν σε αρμόδιο εισαγγελέα για να κινηθεί δικαστικά σε βάρος των ιατρών. Το θέμα είναι ότι όλες οι ερωτήσεις που κάνετε είναι για θέσεις γιατρών που δεν έχουν πλήρη γνώση εν αντιθέσει με τον ιατροδικαστή.
Πρόεδρος: Κύριε συνήγορε το δικαστήριο δεν θεωρεί τίποτα ως δεδομένο. Δεν έχει καταλήξει ακόμα.
Μπουζιάνης : Πότε είπα εγώ ότι κάνει λάθος ο κ. Παπαγιάννης;
Παρεμβαίνει ξανά ο Κούγιας: Είπε ο μάρτυρας ότι είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα σκάσει σαν ωρολογιακή βόμβα η μείωση του βάρους στα όργανα του παιδιού.
Πρόεδρος : Ο μάρτυρας αναφερόμενος στο βάρος της καρδιάς είπε ότι ο κ. Παπαγιάννης κάνει λάθος.
Μπουζιάνης: Πώς να μιλήσω για κάποιον που δεν ξέρω;
Πρόεδρος: Υπάρχει περίπτωση να βρούμε κάποια ουσία στον τραχειοσωλήνα που δεν έχει περάσει στο αίμα;
Μ: Δεν το νομίζω
Π: Για τον φλεβοκαθετήρα υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο;
Μ: Όχι
Π: Εξετάσατε τη γαστροστομία;
Μ: Οχι. Ούτε την είδα. Είχε το σημείο της γαστροστομίας. Την οπή.
Π: Στην 1η σελίδα αναφέρετε για άρτιας σωματικής διάπλασης
Μ: Ότι είναι άρτια και έχει όλα τα μέλη
Π: Ο θάνατος επήλθε στις 29/1/22. Είπατε ότι η παραγγελία έγινε στις 31/1/22.
Από τις 29/1 μέχρι την 1 Φεβρουαρίου εξηγήστε μας που βρίσκεται το πτώμα.
Μ: Συνήθως διατηρείται σε ψυκτικό θάλαμο.
Ο μάρτυρας είπε ότι η παραγγελία από το ΥΔΕΖΙ (ανθρωποκτονιών) έγινε για να μεταφερθούν τα στοιχεία απευθείας εκεί.
Εισαγγελέας: Είπατε ότι είναι πολύ μικρή η καρδιά και σε έναν χρόνο θα εξαφανιζόταν η καρδιά
Μ: Τρόπος του λέγειν
Εισαγγελέας: Το βάρος της καρδιάς παίζει ρόλο;
Μ: Η υπερτροφία…
Εισ: Γνωρίζουμε για την υπερτροφία. Για την ατροφική καρδιά έχετε στοιχεία;
Μ: Πρώτη φορά μου συμβαίνει.
Εισ: Το βάρος του παιδιού ήταν φυσιολογικό, 25 κιλά. Έχει να κάνει με τη σίτιση;
Μ: Ήταν ελλιποβαρή όλα τα όργανα λόγω της τετραπληγίας
Εισ: Είχε επίπτωση η ατροφική εικόνα των οργάνων, μπορεί να πέθανε η Τζωρτζίνα από αυτήν την αιτία;
Μ: Μένει να διερευνηθεί
Εισ: Γιατί δεν καταγράψατε αυτήν την έλλειψη βάρους;
Μ: Αφού είχα την κεταμίνη δεν μπορούσα να την αγνοήσω.
Εισ: Λέτε για το οίδημα. Αναφέρεται στην τραχεία ή στον λάρυγγα;
Μ: Μιλάμε για την τραχεία
Ο Μπουζιάνης διαβάζει την έκθεση και ο Κούγιας συμπληρώνει την πρόταση.
Εισ: Έχω δει πολλές φορές οιδήματα σε πολλές ιατροδικαστικές. Υπάρχει και μια άλλη εξήγηση που έχω διαβάσει.
Κούγιας: Ποια είναι η άλλη;
Πρόεδρος : Κύριε συνήγορε τι παρεμβαίνετε πάλι;
Μ: Το οίδημα δεν γίνεται μετά θάνατον. Συσσώρευση υγρών. Αν δεν δουλεύει ο οργανισμός δεν γίνεται.
Εισ: Είπατε εσείς στον κ. Συνήγορο ότι δεν είχε ενημερωθεί ότι είχε διασωληνωθεί. Γιατί δεν το είπατε ώστε να μην υπάρχει αυτή η αντίφαση;
“Δεν είστε συνήγορος του μάρτυρα!”
Παρεμβαίνει ο Κούγιας
Πρόεδρος: Κύριε συνήγορε δεν είστε συνήγορος του μάρτυρα!
Κούγιας: Ρώτησα τον κ. μάρτυρα τι συνέβη στα επεισόδια στο Καραμανδάνειο και στη ΜΕΘ. Μου είπε όχι.
Πουθενά στην Ιατροδικαστική δεν αναφέρεται ότι το παιδί είχε διασωληνωθεί.
Που να γνωρίζατε με τους ιατροδικαστές τι έχει γίνει
Πρόεδρος : Δεν γνωρίζουμε. Δεν μας αφορούν
Εισ: Είχατε ένα εύρημα, το οίδημα στη βλενογόνο της τραχείας
Ο Κούγιας παρεμβαίνει. Η εισαγγελέας του κάνει παρατήρηση. Ο συνήγορος ζητά συγγνώμη.
Εισ: Βρήκατε και ένα ήπιο οίδημα στην τραχεία, εντοπίσατε την κεταμίνη και μετά τις ερωτήσεις του συνηγόρου το αποδίδετε στην διασωλήνωση;
Μ: Δεν το ήξερα ότι συνέβη
Δεν ξέρω τους χρόνους.
Το οίδημα συνήθως κρατάει μια μέρα
Εισ: Δεν ξέρετε το ένα, δεν ξέρετε το άλλο αλλά το πάτε στη διασωλήνωση.
Εφόσον λέτε ότι κατά τη διασωλήνωση το παιδί ήταν ζωντανό ο κ . Τζιούβας βγήκε έξω και ανακοίνωσε τον θάνατο!
Σύνεδρος: Ο πίνακας του βάρους που μας προσκομίσατε είναι από το 1962
Μ: Δεν έχουμε άλλον
Σύνεδρος : Ποιος είναι ο χρόνος από τη στιγμή της ανακοπής μέχρι τη στιγμή που παύει η κυκλοφορία του αίματος στο σώμα;
Μ: 6-7 λεπτά
Σύνεδρος : Από τα ευρήματα σας προέκυπτε διασωλήνωση;
Μ: Ναι. Δεν έδωσα καμία σημασία.
Σύνεδρος: Θα μπορούσε το οίδημα
Εμμένετε ότι αιτία θανάτου ότι είναι η κεταμίνη; Η λήψη της κεταμίνης προηγείται της ανακοπής του παιδιού;
Μ: Βεβαίως
Ο ιατροδικαστής επικαλείται τον κ. Ράικο ότι η κεταμίνη χορηγήθηκε ενδοφλέβια
Σύνεδρος: Αν το έλαβε μετά τις 3 πάρα 10 θα μπορούσε να ζήσει μέχρι τις 4 παρά;
Παρεμβαίνει ο Κούγιας
Σύνεδρος: Το καρδιογράφημα δείχνει μόνο την ηλεκτρική λειτουργία της καρδιάς
Μ: Δεν ξέρω
Σύνεδρος: Αν έχει βηματοδότη θα δείξει κάτι;
Μ: Ναι.
Σύνεδρος: Άρα πως μπορούν να βεβαιώσουν τον θάνατο αυτοί που είναι στον θάλαμο;
Μ: Ένας καρδιολόγος θα μπορούσε να απαντήσει
Σύνεδρος : Έχετε εξήγηση για τη μεγάλη διαφορά στη συγκέντρωση κεταμίνης και μιδαζολάμης;
Μ: Η κεταμίνη ήταν σε θανατηφόρα δόση και η μιδαζολάμη σε Θεραπευτική.
Γεωργακόπουλος: Πόσο χρονών είστε κύριε μάρτυρα;
Στη σύνταξη πότε βγαίνετε;
Κούγιας : Η Ζήνα ξέρει! (Εννοεί την Ζήνα Κουτσελίνη)
Πρόεδρος: Γιατί διακόπτετε τον συνάδελφο σας;
Γ: Στην αρχή της κατάθεσης είπατε ότι επιβεβαιώνετε την κατάθεση σας
Μ: Βεβαίως
Γ: Είπατε ότι η αιτία θανάτου μπορεί να μην είναι η κεταμίνη.
Πέρα από τα όργανα έχετε ζυγίσει όλα τα όργανα. Έχετε καταγράψει τα βάρη, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς με ακρίβεια γραμμαρίου.
Μας είπατε ότι δεν υπάρχει περίπτωση
Γ: Πως ξέρατε ότι θα σας γίνει η ερώτηση για το βάρος της καρδιάς για να έχετε προμηθευτεί την βιβλιογραφία;
Επιμενένετε λοιπόν ότι ο θάνατος της Τζωρτζίνας όφειλεται σε θανατηφόρο ποσότητα κεταμίνης
Μ: Ναι
Γ: Διαβάζει την κατάθεση Τζιούβα για την επιχείρηση ανάνηψης.
Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την κατάθεση Τζιούβα που γράφει τις 14.35 ως ώρα εισόδου στη ΜΕΘ.
Με δεδομένο ότι η ώρα που αναγράφεται είναι 14.35 αλλάζει την απάντηση σας;
Μ: Εμένα μου δίνει ζωτικά σημεία
Γ: Την προηγούμενη φορά είπατε με ευκολία ότι η νοσηλεύτρια λέει ψέμματα
Μ: Αν είναι να ζητήσω συγγνώμη.
Δεν είπα ότι λέει ψέμματα ο Τζιούβας.
Γ: Υπήρχαν απορίες μετά το εύρημα για να μιλήσετε με τον παθολογοανατόμο;
Μ: Ήταν πιο πολύ δουλειά τοξικολόγου
Γ: Εμπιστευθήκατε την έρευνα που έκανε ο κ. Ράικος
Μ: Ναι
Γ: Ενώ έχετε επικοινωνία με το ΥΔΕΖΙ σας ενημέρωσαν ότι ερευνώνται οι θάνατοι των άλλων δύο παιδιών;
Ζητήσατε κάποιο στοιχείο και δεν σας δόθηκε από το ΥΔΕΖΙ;
Μ: Όχι. Ζήτησα τα φάρμακα και μου τα έστειλαν.
Γ: Γιατί είπατε ότι όλη η χώρα παρακολουθεί τις εκπομπές;
Μ: …
Το γεγονός ότι παραγγέλθηκε έρευνα για άλλους ιατροδικαστές σας επηρέασε;
Η κ. Τσάκωνα που την προηγούμενη φορά σας συνόδευε η κ. Τσάκωνα οριακά πανηγύριζε
Έχει κάποιο συμφέρον η κ. Τσάκωνα;Είναι από τους ιατροδικαστές που ελέγχονται!
Η πρόεδρος παρεμβαίνει και λέει στον μάρτυρα να μην απαντήσει.
“Δεν ήξερα ποια ηταν η κυρία” ανέφερε η πρόεδρος. “Όποιος θέλει μπορεί να συνοδεύει όποιον θέλει εδώ, αρκει να μην είναι μάρτυρας”πρόσθεσε.
Επειδή είπατε ότι σε 5-7 λεπτά περιοριζοντας τον χρόνο χορήγησης της κεταμίνης. Σας είχα ρωτήσει αν μπορεί να χορηγηθηκε από τη γαστροστομία.
Μ: Απέκλεισα από τη γαστροστομία
Γ: Υπάρχει κάποιος τρόπος να μας πείτε το οίδημα που είδατε στην ιστοπαθολογική να μας πείτε για τον χρόνο που δημιουργήθηκε;
Μ: 2-3 λεπτά πριν
Γ: Σας τέθηκε εδώ λοιπόν το θέμα για το οίδημα. Ρωτήσατε να μάθετε αν υπάρχει άλλος λόγος;
Δείχνει μια φωτογραφία από μηχάνημα αναρρόφησης.
Από πληροφόρηση που έχω από τον κ. Δασκαλάκη είναι μια συσκευή που χρησιμοποιούσε η οικογένεια για την αναρρόφηση υγρών.
Ξέρετε τι διαμέτρου είναι και πόσο κατεβαίνει ο σωλήνας
Γ: Τις προηγούμενες φορές έγινε αναρρόφηση. Στις 28/1 δύο φορές. Δεν αναρωτηθήκατε μήπως
Θα μπορούσε να προκαλέσει το ήπιο οίδημα που είδατε;
Μ: Δεν μπορώ να πω ας ερωτηθεί ο παθολογοανατόμος.
Γ: Έχετε ένα πάτημα αν θεωρείτε ότι σε κάτι δεν είστε ακριβείς
Εμείς θα υποβάλλουμε αίτημα να κληθούν κατ’ αντιπαρασταση με τον κ. Μπουζιάνη όλοι οι γιατροί
Καράμπελας : Τελικά το οίδημα κρατάει 2-3 λεπτά ή για να σχηματιστεί;
Μ: Για να σχηματιστεί
Καράμπελας: Την ύπαρξη της κεταμίνης πότε την πληροφορηθήκατε.
Είπατε ότι εμπιστεύεστε τον Ράικο
Στον εγκέφαλο διαπιστώσατε κάποιο πρόβλημα που να οδηγούσε στον θάνατο;
Μ: Όχι
Κ: Είπατε ότι έχετε περι τις 10.000 νεκροψίες- νεκροτομές. Σε πόσες σας έφεραν πτώματα διασωληνωμενα ;
Μ: Ποτέ
Κ: Είπατε ότι έχετε ανταλλάξει πληροφορίες για την αιτία θανάτου;
Μ: Με τον κ. Ψαρούλη και τον κ. Κουτσάφτη.
Κ: Με την κ. Τσάκωνα;
Π: Μην απαντήσετε. Όποιος θέλει μπορεί να έρθει. Δεν την ήξερα την κυρία.
Κούγιας: Την ιατροδικαστική Κουτσελίνη την ξέρετε;
Η πρόεδρος νομίζει ότι αναφέρεται στη Ζήνα και ότι είναι ειρωνική η ερώτηση.
Αφού δόθηκαν διευκρινήσεις ο συνήγορος υπεράσπισης κάνει την ερώτηση που αφορά το οίδημα στον λάρυγγα.
Κούγιας: Κάποιου βαθμού οίδημα παρατηρείται κατά την τοποθέτηση ενδοτραχειακού σωλήνα. Μπορεί να υπάρχει εξωτερικα;
Εισ: Άλλο το οίδημα στο χόριο
Κούγιας: Αν το παιδί την ώρα που άρχιζε η ΚΑΡΠΑ ήταν ζωντανό ή νεκρό. Αυτό είπαν οι γιατροί και δημιουργήθηκε το κατηγορητήριο. Υπήρχε ποτέ περίπτωση το ήπιο οίδημα στο χοριο να έγινε μετά θάνατον;
Αυτά τα ευρήματα μπορούν να έχουν δημιουργηθεί με νεκρό παιδί;
Μ: Η εξαγγείωση είναι εύρημα μικροσκοπικό και όχι μακροσκοπικό.
Κ: Αν δημιουργήθηκε την προηγούμενη μέρα πόσο θα διατηρείτο;
Μ:…
Κ: Ο σωλήνας διασωληνωσης είναι ο ίδιος με αυτόν που κάνετε απορρόφηση;
Μ: Δεν είναι ίδιος
Κ: Σε κανένα σύγγραμμα στον κόσμο δεν αναφέρεται οίδημα μετά από απορρόφηση ή αναρρόφηση. Έχετε δει εσείς;
Εισ: Αυτό που διαβάζετε είναι για τον λάρυγγα και όχι στο χόριο
Κ: Ακόμα καλύτερα. Έχετε αντιληφθεί εσείς να βρείτε οίδημα σε βιβλιογραφία από αναρρόφηση η απορρόφηση;
Μ: Πρέπει να υπάρχει κάτι ανάλογο και να είναι νεκροτομικό εύρημα.
Κ: Η κ.κατηγορουμένη κατηγορείται ότι χορήγησε κεταμίνη σε θανατηφόρο δόση.
Οι ερωτήσεις που έκανα ήταν για να εξουδετερώσουμε το σκεπτικό του βουλεύματος.
Έχετε καταλήξει διαβάζοντας την τοξικολογική του κ. Ράικου ποια είναι η θανατηφόρος δόση;
Μ: 6,5 που αναφέρει ο κ. Ράικος
Κούγιας Διαβάζει ένα απόσπασμα από βιβλίο που λέει: Θεραπευτική δόση 0,5 έως 6,5. Τοξική 7.
Ο κ. Ράικος δεν αναφέρει ποσότητα, μόνο παραδείγματα.
Μ: Δεν μπορώ να απαντήσω για τον κ. Ράικο
Πρόεδρος: Το βιβλίο σας κάνει κάποια διάκριση λαμβάνοντας υπόψιν τα κιλά, την ηλικία;
Κ: Εδώ αναφέρει ότι τοξική είναι 7
Είπατε ότι η κεταμίνη δεν ανιχνεύεται. Ψάξαμε ότι η κεταμίνη και οι μεταβολιστές μπορεί να βρεθούν και τρεις ημέρες μετά.
Μ: Δεν γνωρίζω
Κ: Ο κ. Ράικος εξέτασε το αίμα της Τζωρτζίνας στις 8/4/21 στο Καραμανδάνειο. Είναι αρνητικό.
Δεν βρήκε στο αίμα κεταμίνη και μεταβολίτες της. Μπορούμε με βάση το αποτέλεσμα ότι πριν την εισαγωγή στο Καραμανδάνειο είχε χρησιμοποιηθεί κεταμίνη;
Μ: Δεν μπορώ να πω
Ο Κούγιας ρωτά τον Μπουζιάνη πράγματα που αφορούν ιατρούς. Η πρόεδρος του επισημαίνει ότι είναι ιατροδικαστής.
Μ: Ένας ειδικός μπορεί να τα απαντήσει αυτά
Κούγιας: Ποια άλλη ουσία θα είχε τα αποτελέσματα της κεταμίνης;
Μ: Δεν γνωρίζω
Κ: Τι ευρήματα θα είχαμε στην απόφραξη;
Μ: Θα είχαμε κάποια ίχνη, ασφυκτικές κηλίδες κλπ
Κ: Έχουμε 5 επεισόδια τις προηγούμενες ημέρες πριν την ανακοπή. Τελευταία λήψη αίματος λίγο πριν επέλθει το μοιραίο και δεν έχει βρεθεί μετά κεταμίνη.
Μ: Ποιος διενήργησε τις εξετάσεις;
Κ: Ο κ. Ράικος
Μ: Αν τις διενέργησε αυτός τον εμπιστεύομαι.
Τις σημερινές καταθέσεις παρακολούθησε και ο πατέρας των τριών νεκρών παιδιών Μάνος Δασκαλάκης.
