-Το Δικαστικό Συμβούλιο απάλλαξε τους κατηγορούμενους για τις σκανδαλώδεις αγοραπωλησίες ακινήτων!
-Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί δεν παραγγέλθηκε η διενέργεια και τρίτης γνωμοδότησης από ακόμη έναν εκτιμητή από τη στιγμή που υπήρχαν δύο εκτιμήσεις με διαφορετικά συμπεράσματα.
Του Βαγγέλη Τριάντη
Δεν υπήρξε ζημία από τις αγοραπωλησίες των ακινήτων του Ασύλου Ανιάτων παρά το γεγονός ότι πωλήθηκαν σε τιμές κάτω από την αντικειμενική του αξία. Επίσης ακόμη και αν υπήρξε ζημία, δεν υπάρχει ευθύνη των διοικήσεων του Ασύλου επειδή δεν είχαν δόλο.
Αυτό έκρινε το Δικαστικό Συμβούλιο με το υπ΄αριθμόν 2516/2015 βούλευμα που εξέδωσε υιοθετώντας πλήρως την απαλλακτική εισαγγελική πρόταση σε βάρος επτά μελών της διοίκησης του Ασύλου που διώκονταν για απιστία σε βαθμό κακουργήματος. Η υπόθεση αφορά σε πωλήσεις ακινήτων που έγιναν την περίοδο 2015 – 2018 τις οποίες είχε καταγγείλει ενώπιον της Δικαιοσύνης ο Δήμος Αθηναίων το Μάρτιο του 2019, από τις οποίες φερόταν να ζημιώθηκε η περιουσία του Ασύλου Ανιάτων κατά 4,249 εκατ. ευρώ, επειδή πωλήθηκαν σε τιμές χαμηλότερες της αντικειμενικής τους αξίας, σύμφωνα με έκθεση πραγματογνώμονα που είχε ορίσει η Δικαιοσύνη. Ωστόσο το Δικαστικό Συμβούλιο, όπως και η εισαγγελική λειτουργός στην εισήγηση της, υιοθέτησαν τη γνωμοδότηση οικονομολόγου που προσκόμισαν οι επτά κατηγορούμενοι κατά τη διάρκεια των απολογιών τους.
Σύμφωνα με αυτήν, ως κριτήριο για το αν υπήρξε ζημία ή όχι της περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων από τις αγοραπωλησίες, έπρεπε να ληφθεί υπ’ οψιν η αγοραία και όχι η αντικειμενική αξία των ακινήτων. Ο εκτιμητής λοιπόν, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αγοραία αξία των ακινήτων που πωλήθηκαν ήταν χαμηλότερη από αυτή που τελικά πωλήθηκαν και επομένως δεν υπήρξε ζημία του Ασύλου Ανιάτων.
Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι γιατί δεν παραγγέλθηκε η διενέργεια και τρίτης γνωμοδότησης από ακόμη έναν εκτιμητή από τη στιγμή που υπήρχαν δύο εκτιμήσεις με διαφορετικά συμπεράσματα. Αντιθέτως το Δικαστικό Συμβούλιο κάνει αναφορά σε πραγματογνωμοσύνη ορκωτού λογιστή που επίσης κατέληξε στο συμπέρασμα «ότι δεν επήλθε ζημία στην περιουσία του Ασύλου Ανιάτων από πράξεις ή παραλείψεις των διαχειριστών του». Με τη μόνη διαφορά ότι ο ορκωτός λογιστής βασίστηκε στη γνωμοδότηση του εκτιμητή που προσκόμισαν οι επτά κατηγορούμενοι.
Τα πέρα δώθε της δικογραφίας
To Μάρτιο του 2019 ο Δήμος Αθηναίων, επί διοίκησης Γιώργου Καμίνη, διαβίβασε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας έναν φάκελο με σειρά καταγγελιών περί «αδιαφανούς διαχείρισης της περιουσίας του Ασύλου Ανιάτων» μέχρι και το 2018.
Τον Νοέμβριο του 2020, μετά την ολοκλήρωση προκαταρκτικής εξέτασης, η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών άσκησε ποινική δίωξη για το αδίκημα της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος σε οκτώ μέλη του ΔΣ του Ασύλου Ανιάτων. Στη συνέχεια, τον Φεβρουάριο του 2021, η δικογραφία διαβιβάστηκε σε ανακριτή προκειμένου να προχωρήσει σε περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης. Η ανάκριση ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2023, χωρίς να κληθούν σε απολογία οι κατηγορούμενοι, καθώς η ανακρίτρια του 18ου ανακριτικού τμήματος του Πρωτοδικείου Αθηνών έκρινε ότι δεν «στοιχειοθετείται η αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος της απιστίας». Το Σεπτέμβριο του 2023 η δικογραφία επεστράφη ξανά σε ανακριτή με παραγγελία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών για τη διενέργεια συμπληρωματικής ανάκρισης, καθώς κρίθηκε ότι «προέκυπταν επαρκείς ενδείξεις σε βάρος των κατηγορουμένων». Τον Οκτώβριο του 2023 η ανακρίτρια επέστρεψε και πάλι στην Εισαγγελία τη δικογραφία, εμμένοντας στη νομική της θέση ότι δεν στοιχειοθετείται το αδίκημα της απιστίας. Τελικά η διαφωνία ανακρίτριας και εισαγγελίας επιλύθηκε με βούλευμα του Δικαστικού Συμβουλίου υπέρ της εισαγγελίας. Μάλιστα η ανακρίτρια άσκησε διώξεις σε επτά πρόσωπα τα οποία συμμετείχαν στο ΔΣ του Ασύλου Ανιάτων για το αδίκημα της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος, καθώς ένα από τους οκτώ αρχικά κατηγορούμενους είχε στο μεταξύ αποβιώσει.
Η ζημία των 4,249 εκατ. ευρώ
Οι καταγγελλόμενες εκποιήσεις των ακινήτων έγιναν την περίοδο Ιανουάριος 2015 έως και τον Ιούνιο του 2019. Μία από αυτές αφορούσε στην πώληση κτιρίου γραφείων και καταστημάτων συνολικής επιφάνειας 7.601 τ.μ. σε οικόπεδο 971,69 τ.μ. στη συμβολή των οδών Λυκούργου και Σωκράτους κοντά στην Ομόνοια στο κέντρο της Αθήνας. Το ακίνητο αγόρασε η εταιρεία «ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΙΚΕ» τον Οκτώβριο του 2018 έναντι 5,220 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με το πόρισμα του πραγματογνώμονα Στέφανου Κιουλάφα, τον οποίο είχε διορίσει πταισματοδίκης κατά την προκαταρκτική εξέταση, η αντικειμενική του ακινήτου ανέρχονταν σε 7,727 εκατ. ευρώ. Δηλαδή το ακίνητο είχε πουληθεί κατά 2,507 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από την αντικειμενική του αξία με αποτέλεσμα να ζημιωθεί η περιουσία του Ασύλου Ανιάτων κατά το ποσό αυτό.
Τον Ιανουάριο του 2019 η τότε διοίκηση του Ασύλου Ανιάτων πούλησε ένα ακόμη ακίνητο. Επρόκειτο για κτίριο 1.354,42 τ.μ. το οποίο βρισκόταν επί της οδού Κυδαθηναίων στην Πλάκα. Μία από τις πιο ακριβές περιοχές της Αθήνας. Το ακίνητο αγόρασε η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία «ΣΚΥΡΩΝΗΣ ΚΑΝΙΜΗ ΙΚΕ». Το τίμημα της πώλησης ανήλθε σε 1,3 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση του κ. Κιουλάφα η αντικειμενική αξία του ακινήτου ανέρχονταν σε 2,064 εκατ. ευρώ. Κάτι που σύμφωνα με το κατηγορητήριο είχε ως αποτέλεσμα να ζημιωθεί το Άσυλο Ανιάτων κατά 764.972 ευρώ.
Την ίδια περίοδο πουλήθηκε ακόμη ένα ακίνητο του Ασύλου. Επρόκειτο για κατάστημα συνολικής επιφάνειας 143,38 επί της οδού Κυδαθηναίων στην Πλάκα. Το ακίνητο απέκτησε η κυπριακή εταιρεία «PROELΙUMCOLLECTIONSERVICESLIMITED» έναντι 550.000 ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με το κατηγορητήριο η αντικειμενική αξία του ακινήτου ανέρχονταν σε 776.701 ευρώ, με αποτέλεσμα να ζημιωθεί το Άσυλο Ανιάτων κατά 226.701 ευρώ.
Τον Αύγουστο του 2018 αποφασίστηκε από την τότε διοίκηση του Ασύλου η πώληση ενός ακόμη ακινήτου. Αυτή τη φορά επρόκειτο για τρία καταστήματα ξανά επί της οδού Κυδαθηναίων στην Πλάκα. Το πρώτο ήταν 85 τ.μ., το δεύτερο 150 και το τρίτο 84,22 τ.μ.. Το ακίνητο απέκτησε η «ΣΚΥΡΩΝΗΣ – ΚΑΝΙΜΗ ΙΚΕ» με τίμημα ύψους 400.000 ευρώ. Όμως και σε αυτή την περίπτωση, η αντικειμενική αξία του ακινήτου φέρεται να ήταν πολύ παραπάνω και συγκεκριμένα σε 1,149 εκατ. ευρώ σύμφωνα πάντα με την έκθεση του Κιουλάφα. Ως αποτέλεσμα το Άσυλο Ανιάτων φέρεται να ζημιώθηκε κατά 749.910 ευρώ. Συνολικά, από τις τέσσερις αυτές αγοραπωλησίες ακινήτων η ζημία για το Άσυλο εκτιμάται σε 4,249 εκατ. ευρώ.
Η απαλλακτική εισαγγελική πρόταση
Μετά το πέρας της ανακριτικής διαδικασίες η δικογραφία χρεώθηκε σε εισαγγελέα Πρωτοδικών προκειμένου να διατυπώσει την εισήγηση του προς το Δικαστικό Συμβούλιο. Στις 24 Απριλίου του 2025 η αρμόδια εισαγγελική λειτουργός διαβίβασε την εισήγηση της προς το Δικαστικό Συμβούλιο. Σε αυτή η εισαγγελέας πρότεινε να μην γίνει κατηγορία σε βάρος των επτά κατηγορουμένων, καθώς κατά την κρίση της «δεν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση της κατηγορίας δημόσια».
Η απαλλακτική εισαγγελική πρόταση βασίστηκε σε «έκθεση εκτίμησης αγοραίας αξίας ακινήτων» την οποία είχε διενεργήσει ο οικονομολόγος εκτιμητής, Σόλων Κεφαλάς, την οποία προσκόμισαν οι κατηγορούμενοι κατά τη διάρκεια των απολογιών τους. Σύμφωνα με την έκθεση, «η ζημία του Ασύλου Ανιάτων» από τις συγκεκριμένες εκποιήσεις ακινήτων «αμφισβητείται». Κατά τον οικονομολόγο – εκτιμητή, «κρίσιμο μέγεθος για την κατάφαση και τον υπολογισμό της ζημίας προκρίνεται η αγοραία αξία του ακινήτου». Δηλαδή «η πραγματική του αξία και η θέση του στην κτηματαγορά», τη χρονική στιγμή της αγοραπωλησίας και όχι η αντικειμενική αξία του ακινήτου η «οποία αφορά ιδίως τον υπολογισμό της φορολόγησης του ακινήτου».
Ο κ. Κεφαλάς εκτίμησε δύο μεγέθη για τα ακίνητα που πωλήθηκαν. Το ένα ήταν η αγοραία τους αξία, και το δεύτερο η αξία της «αναγκαστικής τους πώλησης» λόγω των υποχρεώσεων που είχε το Άσυλο Ανιάτων την επίδικη περίοδο προς το Δημόσιο. Συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 2018, οι συνολικές οφειλές του Σωματείου ανέρχονταν σε 5,252 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα πάντα με τη γνωμοδότηση του κ. Κεφαλά η πιθανή τιμή πώλησης των ακινήτων έπρεπε να υπολογιστεί με βάση την αγοραία τους αξία και όχι την αντικειμενική. Επίσης ο κ. Κεφαλάς εκτίμησε την αγοραία αξία των ακινήτων η οποία κατά την κρίση του ήταν χαμηλότερη από αυτή που τελικά πωλήθηκαν. Επομένως ο εκτιμητής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα οικονομικά του Ασύλου Ανιάτων δεν ζημιώθηκαν από τις εκποιήσεις των ακινήτων σε τιμές χαμηλότερης της αντικειμενικής τους αξίας, επειδή οι τιμές πώλησης ήταν πάνω από την αγοραία τους αξία.
«Δεν υπήρξε ζημία…»
Στις 15 Ιουλίου το Δικαστικό Συμβούλιο εξέδωσε το υπ΄αριθμόν 2516/2015 βούλευμα. Με αυτό υιοθέτησε πλήρως την εισαγγελική πρόταση και απάλλαξε τους επτά κατηγορουμένους από το αδίκημα της απιστίας για το οποίο κατηγορούνταν. Το Δικαστικό Συμβούλιο υιοθέτησε επίσης το σκεπτικό της γνωμοδότησης του κ. Κεφαλά.
Ειδικότερα, όπως υπογραμμίζεται στο απαλλακτικό βούλευμα, «..στην περίπτωση των ακινήτων αυτών η αξία αναγκαστικής πώλησης αυτών είναι το μέγεθος που προκρίνεται για την κατάφαση και τον υπολογισμό της ζημίας της περιουσίας του νομικού προσώπου, του οποίου το ΔΣ τη δεδομένη χρονική στιγμή επεδίωξαν με την άμεση ρευστοποίηση της περιουσίας του να διασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία του και την παροχή των υπηρεσιών του Ασύλου».
Συγκεκριμένα στο βούλευμα υπογραμμίζεται ότι κύρια πηγή εσόδων του Ασύλου Ανιάτων αποτελούν τα έσοδα από μισθώσεις ακινήτων που αποτελούν κατά μέσο όρο το 93% περίπου του συνόλου των λειτουργικών εσόδων. Ωστόσο από το 2012 και μετά υπήρξε σημαντική μείωση των εσόδων από τα ενοίκια, λόγω της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα να μειωθούν τα έσοδα του Ασύλου Ανιάτων και να μην μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2018 οι συνολικές οφειλές του Ασύλου ανέρχονταν σε 3,844 εκατ. ευρώ και του Ιδρύματος Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων που ίδρυσε και λειτουργούσε το Σωματείο σε 1.4 εκατ. ευρώ. Προκειμένου να αποπληρωθούν οι υποχρεώσεις και το Άσυλο να συνεχίσει τη λειτουργία του αποφασίστηκε η εκποίηση ακινήτων, σε κάποιες περιπτώσεις κάτω από την αντικειμενική τους αξία.
«Κατ ακολουθίαν αναφορικά με την εκποίηση των περιγραφόμενων ακινήτων, δεν πληρείται καν η αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος της απιστίας διότι δεν προκύπτει παράβαση των κανόνων επιμελούς διαχείρισης του σωματείου, καθώς το ΔΣ ενήργησε με το συμφερότερο τρόπο προς εξασφάλιση άμεσης ρευστότητας και σύμφωνα με τα δεδομένα της κτηματαγοράς» υπογραμμίζεται μεταξύ άλλων στο απαλλακτικό βούλευμα.
Επίσης το Δικαστικό Συμβούλιο έκρινε πως ακόμη και να υπήρξε ζημία από τις επίδικες αγοραπωλησίες ακινήτων, δεν στοιχειοθετείται το αδίκημα της απιστίας λόγω έλλειψης δόλου.
«Στην προκειμένη περίπτωση από το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων της δικογραφίας καθίσταται αναντίρρητα σαφές ότι οι κατηγορούμενοι με την πώληση των επίδικων ακινήτων επιδίωκαν όχι τη ζημία αλλά τη διάσωση του Σωματείου λαμβανομένου υπόψη ότι το παραπάνω διωκόμενο αδίκημα απαιτεί άμεσο δόλο, δηλαδή ο δράστης να επιδιώκει τη ζημία ή να προβλέπει αυτή ως αναγκαία συνέπεια των ενεργειών του και να αποδέχεται ένα τέτοιο αποτέλεσμα» αναφέρεται ρητά.
Ο ορκωτός λογιστής και η έκθεση Κεφαλά
Την άποψη αυτή υιοθετεί ακόμη ένας πραγματογνώμονας. Πρόκειται για τον ορκωτό λογιστή Ηλία Γραμματικό, ο οποίος διορίστηκε ως πραγματογνώμονας στο πλαίσιο μηνυτήριας αναφοράς που είχε καταθέσει η δικηγόρος Σωτηρία Κουμπούλη. Πρόκειται για νομική σύμβουλο του Ασύλου Ανιάτων από το Δεκέμβριο του 2021 έως και το Μάιο του 2022. Η κα Κουμπούλη κατέθεσε το 2023 μηνυτήρια αναφορά 40 σελίδων στην οποία γινόταν λόγος για κακοδιαχείριση της ακίνητης περιουσίας του ασύλου, με ενδεχόμενη τέλεση του αδικήματος της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος. Ωστόσο η δικογραφία που είχε σχηματιστεί τέθηκε στο αρχείο.
Στην πραγματογνωμοσύνη του ο κ. Γραμματικός κατέληξε στο συμπέρασμα «ότι δεν τίθεται θέμα μη επιμελούς διαχείρισης και χρηστής διοίκησης διότι δεν επήλθε ζημία στην περιουσία του Ασύλου Ανιάτων από πράξεις ή παραλείψεις των επιφορτισμένων με τη διαχείριση της περιουσίας του Ασύλου. Απεναντίας η Διοίκηση του Ασύλου Ανιάτων με την οικονομική πολιτική της που ακολούθησε εξασφάλισε την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία του Σωματείου ιδιαίτερα σε μια περίοδο για την χώρα έντονης οικονομικής ύφεσης και αβεβαιότητας».
Ο κ. Γραμματικός κατέληξε στο συμπέρασμα αυτό υιοθετώντας το σκεπτικό του εκτιμητή Σόλωνα Κεφαλά, που είχαν προσκομίσει οι επτά κατηγορούμενοι, περί αγοραίας αξίας των ακινήτων.
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΜΠΑΜ της Κυριακής
Άσυλο Ανιάτων: Μηνυτήρια αναφορά κατά της εισαγγελέως που ζητεί απαλλαγή των κατηγορουμένων
