Για τη νέα διάταξη που προβλέπει περιορισμό πρόσβασης σε στοιχεία της δικογραφίας από κατηγορούμενους για λόγους δημοσίου συμφέροντος επέλεξε να παρέμβει ο Θέμης Σοφός στο 30ο Συνέδριο Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων.
Ο Θ. Σοφός επεσήμανε ότι το έργο της υπεράσπισης ενός κατηγορουμένου δυσχεραίνεται, καθώς προτού καν κατηγορηθεί, αναγκάζεται να υποβάλει αντιρρήσεις για κάτι που δεν γνωρίζει εάν θα κατηγορηθεί στο μέλλον.
Αναλυτικά η παρέμβαση του Θ. Σοφού:
Στο 30ο Συνέδριο της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων. Άρθρο 100 παρ. 3 ΚΠΔ (άρ. 18 του Ν. 5232/2025 (ΦΕΚ 163/22-9-2025): Περιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης του κατηγορουμένου στο υλικό της δικογραφίας ή αιτιολογημένο δικαίωμα σιωπής;
Στο σημείο 36 του Προοιμίου της Οδηγίας και ήδη άρ. 8 της Οδηγίας 2012/13/ΕΕ δίνεται στον ύποπτο ή κατηγορούμενο ή τον δικηγόρο δικαίωμα προσφυγής, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, κατά της ενδεχόμενης παράλειψης ή άρνησης της αρμόδιας αρχής να παράσχει πληροφορίες ή να γνωστοποιήσει υλικό της υπόθεσης σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Έτσι διατυπώθηκε το τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρ. 100 ΚΠΔ, σύμφωνα με το οποίο κατά της ανωτέρω άρνησης, ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του έχει το δικαίωμα να υποβάλει αντιρρήσεις ενώπιον του αρμοδίου δικαστικού συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει αμετάκλητα. Η πρόβλεψη αυτή όμως δυσχεραίνει την υπεράσπιση του κατηγορουμένου καθώς τον οδηγεί σε διεκδίκηση ενάσκησης δικαιώματος σε δικαστικό Συμβούλιο εκθέτοντάς τον σε πρόσθετες «εξηγήσεις» για τους λόγους για τους οποίους υποβάλει αντιρρήσεις. Με άλλα λόγια, προτού καν κατηγορηθεί, αναγκάζεται να υποβάλει αντιρρήσεις για κάτι που δεν γνωρίζει εάν θα κατηγορηθεί στο μέλλον.
Εξάλλου, προβλέπεται στο σημείο 33 του Προοιμίου της Οδηγίας, ότι το δικαίωμα πρόσβασης στο υλικό της υπόθεσης θα πρέπει να παρέχεται με την επιφύλαξη των διατάξεων του εθνικού δικαίου σχετικά με την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και τον τόπο διαμονής των προστατευόμενων μαρτύρων. Ο περιορισμός αυτός όμως δεν επιτρέπεται να ματαιώνει ή να δυσχεραίνει την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος υπερασπίσεως.
Σε περίπτωση που συμβαίνει αυτό, τότε κρίνεται μάλλον προτιμώτερο ο ύποπτος ή ο κατηγορούμενος να ασκήσει το δικαίωμα σιωπής με αιτιολογημένη άρνηση σύμπραξης κατά την προδικασία σε οποιοδήποτε ερώτημα, ώστε να επιφυλαχθεί για οποιαδήποτε τοποθέτησή του κατά την κύρια διαδικασία, αντί να εκτεθεί σε οποιαδήποτε παγίδευσή του που προξενείται από την ελλιπή γνώση του αποδεικτικού υλικού.
