Με επιστολή του προς την Πρόεδρο της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, Ντόρα Μπακογιάννη, ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης, παρεμβαίνει στο νομοσχέδιο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή». Η Αρχή, ενεργώντας ως φορέας προώθησης της ίσης μεταχείρισης, εντοπίζει κρίσιμα σημεία που χρήζουν αναθεώρησης πριν την ψήφισή τους.
Ψυχική υγεία
Η πλέον αιχμηρή παρατήρηση αφορά τα Άρθρα 179, 183 και 208, όπου εισάγεται δυσμενής διακριτική μεταχείριση για όσους επικαλούνται ψυχικές παθήσεις έναντι των σωματικών. Ο Συνήγορος τονίζει ότι η επιβολή τμηματικών αναβολών έως 5 έτη (αντί για 2 που ισχύει για τις σωματικές νόσους) και η υποχρεωτική ψυχιατρική νοσηλεία σε στρατιωτικό νοσοκομείο ως προϋπόθεση απαλλαγής, συνιστούν οριζόντια αντιμετώπιση των πασχόντων ως «τεκμαιρόμενων ψευδομένων». Επισημαίνει μάλιστα ότι η νοσηλεία αυτή είναι κατ’ ουσίαν ακούσια, καθώς η άρνησή της οδηγεί σε υποχρεωτική στράτευση, εγείροντας ζητήματα συμβατότητας με τη Σύμβαση του Οβιέδο.
Στελέχη με αναπηρία
Στο Μέρος Ζ’ (Άρθρο 11 § 3), ο Συνήγορος χαρακτηρίζει ασύμβατη με το δίκαιο της ίσης μεταχείρισης την υποχρέωση επανεξέτασης -εντός τριετίας- όλων των στελεχών που έχουν υπαχθεί σε «ειδικές καταστάσεις» (Υπηρεσία Γραφείου κ.λπ.). Η Αρχή υπογραμμίζει ότι η πρόβλεψη αυτή αγνοεί τη μονιμότητα ορισμένων βλαβών υγείας και διαταράσσει δυσανάλογα την εμπιστοσύνη των διοικουμένων προς το Κράτος.
Αντιρρησίες συνείδησης και τεκμήριο αθωότητας
Σχετικά με την εναλλακτική υπηρεσία (Άρθρα 225 & 229), ο κ. Ποττάκης εντοπίζει δύο σοβαρά προβλήματα:
-
- Την απαγόρευση δεύτερης αίτησης, η οποία στερεί το δικαίωμα από όσους επικαλούνται οψιγενείς λόγους συνείδησης.
- Την έκπτωση από το δικαίωμα εναλλακτικής θητείας λόγω απλής ποινικής δίωξης (π.χ. για αδικήματα βίας), γεγονός που συνιστά «οφθαλμοφανή παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας», καθώς η κύρωση επιβάλλεται πριν την τυχόν αθώωση του πολίτη.
Στρατολογία: Αυστηρότητα και προσωπικά δεδομένα
Ο Συνήγορος παρατηρεί ότι το νομοσχέδιο εισάγει αυστηρότερους όρους σε όλο το φάσμα της στρατολογίας (όρια ηλικίας εφεδρείας, αναβολές σπουδών), προειδοποιώντας ότι αυτό μπορεί να αυξήσει την ανυποταξία. Παράλληλα, στο Άρθρο 238, ζητά να μην διαφοροποιείται το περιεχόμενο των πιστοποιητικών στρατολογικής κατάστασης για όσους απηλλάγησαν νομίμως, ώστε να μην αποκαλύπτονται ευαίσθητα δεδομένα σε τρίτους (π.χ. εργοδότες).
Ο κ. Ποττάκης χαρακτηρίζει αναιτιολόγητη την καθολική απαγόρευση διόρθωσης έτους γέννησης στα δημοτολόγια (Άρθρο 173) για τους άνδρες έως τη στράτευσή τους. Αντιθέτως, εκφράζει την πλήρη ικανοποίησή του για το Άρθρο 281, το οποίο υιοθετεί την πάγια πρόταση της Αρχής για επιστροφή των προστίμων ανυποταξίας σε όσους τελικά κατατάσσονται και υπηρετούν.
